Η επέκταση του εσωτερικού χώρου με την χρήση προεξοχής στις παραδοσιακές κατοικίες

Το σαχνισί αποτελεί όρο της λαϊκής αρχιτεκτονικής, ο οποίος δηλώνει στεγασμένο κλειστό χώρο της κατοικίας, που προεξέχει από τον κορμό, την οικοδομική γραμμή.

Η λέξη σαχνισί (= κάθισμα του σάχη) έχει περσική προέλευση, έχει όμως περιληφθεί και στην τουρκική οικοδομική ορολογία και σημαίνει την μικρή προεξοχή που προορίζεται για να καθίσει κανείς και να δει έξω. Ο όρος έρκερ (erker) έχει επικρατήσει πλέον στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική, ενώ στις σύγχρονες κατοικίες των ΗΠΑ το βρίσκουμε με το όνομα Bay Window (προεξέχον παράθυρο).

Σαχνισιά (Φώτο: Grigoris Koutoudis, panoramio.com)

Η δημιουργία σαχνισιών είναι πολύ παλιό λειτουργικό και μορφολογικό στοιχείο της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής που διατηρείται μέχρι σήμερα, στα Βαλκάνια, στον Μικρασιατικό χώρο και στην Μέση Ανατολή.
Την εφαρμογή του σαχνισιού επέβαλε η ανάγκη της προέκτασης των εσωτερικών χώρων, για πληρέστερη λειτουργικότητα της κατοικίας.

Αλλά και λόγοι κοινωνικοί συντέλεσαν στην δημιουργία του. Μισοκρυμμένες στα δρύφακτα, οι γυναίκες του σπιτιού παρακολουθούσαν αυτά που συνέβαιναν στον δρόμο. Οι κατασκευές αυτές ήταν ιδιαίτερα χρήσιμες για ανάπαυση και δροσιά των ενοίκων του σπιτιού.

Βιβλιογραφία:
Ν. Κ. Μουτσόπουλος, Η αρχιτεκτονική προεξοχή «το σαχνισί». Συμβολή στην μελέτη της ελληνικής κατοικίας. Θεσσαλονίκη 1988 (Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών). Η αρχική φωτογραφία είναι από το xanthosner.blogspot.gr