Είναι τελικά μια πραγματική αντίκα, μια απομίμηση ίσως, μια καλή επένδυση ή μια φτηνή ρεπλίκα;

Παλιά έπιπλα μπορούμε να βρούμε σε αποθήκες σπιτιών, σοφίτες, υπόγεια, γκαράζ ή σε καταστήματα όπως παλαιοπωλεία και ειδικές γκαλερί με αντίκες.

Με το έπιπλο, όπως και με οτιδήποτε άλλο, ένα άχρηστο αντικείμενο του ενός, μπορεί να είναι ένας θησαυρός για άλλον. Πως λοιπόν θα εκτιμήσουμε ένα κομμάτι επίπλου αν είναι αντίκα και αν αξίζει η αγορά του και η ανακατασκευή του? Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι επίπλων, με το καθένα να έχει τα δικά του διακριτά χαρακτηριστικά. Για το μεγαλύτερο μέρος, τα έπιπλα που θα συναντήσετε κατά πάσα πιθανότητα περιορίζονται σε παραδοσιακές κατασκευές. Σήμερα, είναι πολύ σπάνιο να βρείτε μια αυθεντική αντίκα σε κάποιο παζάρι.

Τεχνικά, μια αντίκα είναι ένα κομμάτι επίπλου με ιδιαίτερη αξία λόγω της ηλικίας του, ιδιαίτερα τα κομμάτια που είναι στολισμένα περίτεχνα. Ο παράγοντας ηλικία είναι υποκειμενικός. Στα παλαιοπωλεία επικρατεί η άποψη ότι η αντίκα είναι ένα κομμάτι που πρέπει τουλάχιστον να είναι 50 χρονών, ενώ στις εξειδικευμένες αντικερί επικρατεί η άποψη ότι η πραγματική αντίκα πρέπει να ξεπερνά σε ηλικία τα 150 χρόνια. Μια πραγματική αντίκα κουβαλάει μαζί της την σχεδιαστική τεχνική της εποχής, δεν είναι απλά ένα διακοσμητικό στοιχείο αλλά διατηρεί ακόμα την χρηστικότητα της ως έπιπλο. Είναι κατασκευασμένο στο χέρι με ότι αυτό συνεπάγεται. Υπάρχουν πολλοί κανόνες για να ξεχωρίσεις μια αντίκα από μια φτηνή αντιγραφή, και σίγουρα όταν πρόκειται για μια ακριβή αγορά ο υποψήφιος αγοραστής συνοδεύετε πάντα από εμπειρογνώμονες για να πιστοποιήσουν την αυθεντικότητα του αντικειμένου και να τον συμβουλέψουν για την μακροπρόθεσμη αξία που θα αποκτήσει.

 

 

 Οι ποιο γνωστοί κανόνες για να καταλάβεις αρχικά την παλαιότητα και δευτερευόντως την αυθεντικότητα είναι οι εξής:

Το πρώτο χαρακτηριστικό είναι η κοπή του ξύλου, μέχρι το 1860 η επεξεργασία του ξύλου δεν γινόταν από μηχανήματα. Όταν βγάλουμε ένα συρτάρι από ένα έπιπλο προς τα έξω και το εξετάσουμε προσεκτικά στις μπροστά και πίσω πλευρές, τότε θα καταλάβουμε αμέσως αν οι αρθρώσεις έγιναν από ανθρώπινο χέρι ή από μηχανή. Ο αριθμός των αρμών που έγινε από ένα χέρι είναι σίγουρα μικρότερος από αυτό που γίνεται από μηχανή, και επιπλέον παρατηρούνται πολύ ελαφριές καμπυλώσεις στις επιφάνειες.

 

 

Αυτές λοιπόν οι καμπυλώσεις είναι που δίνουν την αυθεντικότητα και συνεπώς αξία στο αντικείμενο. Άρα η ακριβής συμμετρία είναι ένα κλασικό σημάδι ότι το έπιπλο κατασκευάστηκε με την βοήθεια μηχανής. Στα χειροποίητα έπιπλα, τα σκαλοπάτια, οι ράγες, τα αδράχτια, και άλλα εξαρτήματα μικρής διαμέτρου, δεν είναι ομοιόμορφα. Πρέπει πάντα να εξετάζονται προσεκτικά αυτά τα σημεία γιατί πολλές φορές είναι δύσκολο να εντοπιστούν τα στοιχεία που θα αποδείξουν ότι ένα αντικείμενο είναι αντίκα. Συνεπώς, μια πραγματική αντίκα δεν είναι τέλεια κομμένη, ενώ μια αντιγραφή με τα ίδια χαρακτηριστικά είναι, γιατί θα έχει κοπεί με μηχανή.

Το φινίρισμα στο ξύλο είναι επίσης ένα χαρακτηριστικό για να ξεχωρίσεις μια αντίκα. Μέχρι την βικτοριανή εποχή, το shellac ήταν ο μόνος τρόπος φινιρίσματος της επιφάνειας. Το Shellac είναι μια ρητίνη που εκκρίνεται από τα θηλυκά σκαθάρια πάνω στα δέντρα στα δάση της Ινδίας και της Ταϊλάνδης. Υποβάλλεται σε επεξεργασία και πωλείται ως ξηρές νιφάδες και διαλύονται σε αιθανόλη για να κάνουν το υγρό shellac, το οποίο χρησιμοποιείται για το φινίρισμα ξύλου.

 

 

Η λάκα και το βερνίκι δεν είχαν αναπτυχθεί μέχρι τα μέσα του 1800. Άρα το φινίρισμα σε ένα κομμάτι που γίνεται πριν από το 1860 είναι συνήθως shellac, ενώ εάν το κομμάτι είναι πολύ παλιό, μπορεί το φινίρισμα να είναι από λάδι, κερί, ή με βαφή γάλακτος. Η βαφή γάλακτος (milk paint) είναι ένα μη τοξικό μίγμα με βάση το νερό που χρησιμοποιείται ως βαφή. Είναι κατασκευασμένο από γάλα και ασβέστη, με ή χωρίς χρωστικές ουσίες.

 

 

Το να ελέγξετε την αυθεντικότητα ενός αντικειμένου την στιγμή της δημοπρασίας δεν είναι πολύ εύκολο, αλλά αν για κάποιο λόγο σας δοθεί η ευκαιρία να εξετάσετε το αντικείμενο πιο πριν, τότε δοκιμάστε να καθαρίσετε ένα κομμάτι του αντικειμένου, σε ένα δυσδιάκριτο σημείο. Αν το σημείο αρχίζει να διαλύεται σημαίνει ότι είναι περασμένο με shellac. Αν το κομμάτι είναι ζωγραφισμένο να δοκιμάσετε αμμωνία, η βαφή γάλακτος φεύγει μόνο με αμμωνία. Ενώ, αν το έπιπλο είναι βρώμικο ή επιστρωμένο με κερί, καθαρίστε πρώτα με ένα μίγμα από μετουσιωμένη αλκοόλη, λευκό ξύδι και κηροζίνη σε ίσα μέρη.

Ωστόσο το ίδιο το ξύλο είναι η τελική ένδειξη. Πριν το 1700 τα έπιπλα κατασκευάζονταν ως επί το πλείστον από ξύλα βελανιδιάς, αλλά από το 1700 περίπου, το μαόνι και η καρυδιά χρησιμοποιούνταν ευρέως. Στην Αμερική, το πεύκο είχε πάντα πρώτη θέση επειδή ήταν πολύ εύκολο να βρεθεί και να επεξεργαστεί. Για έπιπλα καλύτερης ποιότητας χρησιμοποιήθηκαν περισσότερο ξύλα όπως σφενδάμι, δρυς, καρυδιά, κερασιά, ή μαόνι.