Η επιρροή του Αρ νουβώ στις διακοσμητικές τέχνες και οι εκπρόσωποί τους
Το Αρ νουβώ (Art nouveau, Νέα Τέχνη) διαδόθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, την εποχή μεταξύ του 1883 και 1914 στις εικαστικές τέχνες και στην μικροτεχνία. Η ονομασία του Αρ νουβώ ήταν ο τίτλος του μαγαζιού που άνοιξε ο Σάμουελ Μπινγκ (Samuel Bing, 1838 – 1905) στο Παρίσι το 1895.
Τι είναι όμως το Αρ νουβώ; Το Αρ νουβώ ήταν το αποτέλεσμα της αναζήτησης των καλλιτεχνών της εποχής, για έναν ρυθμό που θα ήταν απελευθερωμένος από το παρελθόν και θα έδινε καινούργια πρότυπα σε όλους τους τομείς. Το Αρ νουβώ χαρακτηρίζεται από το παραφόρτωμα της φόρμας που μέχρι τότε ήταν καθηλωμένο.
Η Νέα Τέχνη ήταν η αρχή του εκσυγχρονισμού και της πλήρης παραμόρφωσης. Χαρακτηριστική είναι η ποικιλία των προσωνυμίων που πήρε σε όλο τον κόσμο. Το Αρ νουβώ το συναντούμε στην Γαλλία και στο Βέλγιο με τον όρο Modern Art, στην Γερμανία Jugendstil, στην Αυστρία Secession Stil, στην Ιταλία Stil Floreale, στην Αγγλία Liberty (από τον τίτλο ενός μαγαζιού του Λονδίνου) και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής με τον όρο Tiffany Style. Επιπλέον ονομασίες στην Γαλλία, Style 1900, nouille, metro και rastaquouere.
Γυάλινο παράθυρο σε Art Noveau (La Vague) στο ξενοδοχείο Saintenoy στις Βρυξέλλες.
Το διεθνές κίνημα Αρ νουβώ είχε διαφορετικό χρώμα ανάλογα με την πολιτιστική κατάσταση κάθε τόπου. Να σημειωθεί ωστόσο, ότι ήταν ο πρώτος ρυθμός που προήλθε από την βιομηχανική επανάσταση. Εξαρτιόνταν δηλαδή από τα κοινωνικό-πολιτικά πλαίσια και βαθειά κρυμμένες παραδόσεις (όπως το μπαρόκ, η γοτθική τέχνη και η κέλτικη τέχνη). Το Αρ νουβώ συνήθως προβλήθηκε ως ένα ανανεωτικό κίνημα που αφορούσε τις διακοσμητικές τέχνες. Ήδη από το 19ο αιώνα η κατάσταση ήταν αρκετά άσχημη, το εσωτερικό των εργατικών κατοικιών ήταν γεμάτο από ευτελή προϊόντα της βιομηχανίας και η κακογουστιά είχε γίνει μάστιγα. Ο Μόρις (William Morris, 1834-1896) και ο Γκαλέ (Emile Galle, 1846-1904), ήταν υποστηριχτές του κινήματος Arts & Crafts, αποφασισμένοι να ξαναφέρουν την αρμονία στον καθημερινό διάκοσμο, κι αυτό πίστευαν πως μόνο ο καλλιτέχνης μπορούσε να κάνει, αντιδρώντας έτσι στην παραγωγή ασχήμιας των βιομηχανικών προϊόντων.
Το κλασσικό λογότυπο της πιο γνωστής εταιρείας αναψυκτικών στον κόσμο είναι σε Αρ νουβώ. Η ταμπέλα είνα από πρόσοψη παλιού ζαχαροπλαστείου.
Οι αρχιτέκτονες το Αρ νουβώ προέβλεπαν την επίπλωση και την εσωτερική διευθέτηση ως την παραμικρή λεπτομέρεια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Έκτορ Γκιμάρ, που έφτασε σε σημείο να σχεδιάσει για τον Καστέλ Μπερανζέ όχι μόνο τα βιτρώ, τις ταπετσαρίες και τα πόμολα των θυρών, αλλά ακόμη και τα καρφιά που χρησιμοποιήθηκαν στο χτίσιμο. Με τον σχεδιασμό της καρέκλας του Φόρντ Μάντοξ Μπράουν (Ford Madox Brown, 1821 – 1893), ξεκίνησαν ζωγράφοι και γλύπτες να σχεδιάζουν μόνοι τους έπιπλα, κεραμικά κλπ. Στοιχείο της προτίμησης τους ήταν οι καμπύλες γραμμές και τα φυτικά και άνθινα στοιχεία. Να σημειωθεί ότι στην Γλασκώβη και την Βιέννη χρησιμοποιήθηκαν ιδιαίτερα η ευθεία γραμμή και οι γυμνές επιφάνειες.
Αρτ νουβό τραπεζαρία (Musée de l’Ecole de Nancy) από τον αρχιτέκτονα και σχεδιαστή επίπλων Eugène Vallin (1856-1922).
Ξεκάθαρα το Αρ νουβώ έφερε την ανανέωση στις διακοσμητικές τέχνες. Στην επιπλοποιία, την κεραμική, την υαλουργική, κλπ. Επιλεκτικά να αναφέρουμε, στην Γαλλία τον Αλεξάντρ Σαρπαντιέ ( Alexandre Charpentier 1856 – 1909) και στην Γερμανία έπιπλα του Άουγκουστ Έντελ (August Endell, 1871 – 1925). Η κεραμική με πρωτοπόρο τον Γκουγκέν έχει να επιδήξει κι άλλους αξιόλογους καλλιτέχνες τον Δανό Θορβάλντ Μπίντεσμπελ (Thorvald Bindesbll, 1846 – 1980). Όσον αφορά την υαλουργική, στην Γαλλία έχουμε τον Γκαλέ, στην Γερμανία τον Κάρλ Καίπιγκ (Karl Kopping, 1848 – 1914), ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής τον Λουίς Κόμφορτ Τίφανυ (Louis Comfort Tiffany, 1848 – 1933).
Winsor McKay’s Little Nemo in Slumberland
Τέλος, να υπογραμμίσουμε κάτι που λίγοι ξέρουν, το Αρ νουβώ είναι η αιτία που ένα νέο είδους τέχνης άρχισε να αναφαίνεται τότε, δηλαδή της αφήγησης με σειρά σχεδίων, bande dessinee ή αλλιώς «κόμικς». Πρόκειται για τον μικρό Νέμο στο Σλάμπερλαντ (Little Nemo in Slumberland) του Αμερικανού Γούινσορ Μακ Κέυ (Winsor McCay, 1889 – 1934).