Ένα μικρό αφιέρωμα στην διακόσμηση, μια αναφορά στις τάσεις που επικράτησαν στην εσωτερική διακόσμηση ανά την δεκαετία.
Τα τελευταία 100 χρόνια έχουν γίνει αρκετές μικρές επαναστάσεις στο στυλ διακόσμησης των σπιτιών. Παρακάτω θα ξεχωρίσουμε τις βασικότερες αλλαγές που έλαβαν μέρος σε αυτή την εξελικτική διαδικασία του εσωτερικού σχεδιασμού στον δυτικό πολιτισμό και θα απολαύσουμε κατά μια έννοια την συνεχή τάση των ανθρώπων για την αισθητική ανέλιξη των χώρων τους.
1920
Στην θορυβώδης δεκαετία του ’20 κυριάρχησε η οικονομική άνθηση στην Βρετανία και την Αμερική μέχρι και το τέλος του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Σε αυτή τη δυναμική τζαζ εποχή, η παρακμή και η πολυτέλεια ευδοκιμούν παράλληλα. Οι εσωτερικοί χώροι αντανακλούσαν αυτή την αισιόδοξη ατμόσφαιρα με κοκτέιλ και κομψά fan-print και ανάγλυφα σχέδια (Fretwork Style).
Τα έπιπλα ήταν διακοσμημένα εξαιρετικά, στοιχεία τεχνοτροπίας μαρκετερί σε καπλαμά και ένθετα στοιχεία με καμπυλωτές λεπτομέρειες. Τα αξεσουάρ είχαν συχνά μεταλλικό φινίρισμα χρυσού και τα βελούδινα υφάσματα κυριαρχούσαν. Το πνεύμα του μοντερνισμού κυριαρχούσε, ενώ η Art Deco άρχισε να επηρεάζει τους εσωτερικούς χώρους με τολμηρά γεωμετρικά σχήματα και πλούσια διακόσμηση.
1930
Μετά το κραχ της Wall Street του 1929 στην Αμερική και την επακόλουθη οικονομική ύφεση, η διάθεση και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ήταν πιο συγκρατημένη τη δεκαετία του 1930.
Ήταν επίσης μια δεκαετία που είδε ένα σημαντικό αριθμό κατοικιών να αναπτύσσεται. Στη Βρετανία, σχεδόν τρία εκατομμύρια κατοικίες χτίστηκαν στη δεκαετία του 1930, 370.000 μόνο το 1936, ενώ οι βελτιωμένοι τρόποι συγκοινωνιών ανέπτυξαν εξίσου και τα προάστια της μεσαίας τάξης. Αυτά τα καινούργια σπίτια χτίστηκαν συχνά σε στυλ Tudor, καθώς οι άνθρωποι επιθυμούσαν ακόμη την επιστροφή στους παλιούς καιρούς. Τα σπίτια Tudor χαρακτηρίζονται από στέγες με ψηλά τοιχώματα, τις παιχνιδιάρικες καμινάδες, τις διακοσμημένες πόρτες, τις ομαδοποιήσεις των παραθύρων και τη διακοσμητική ημι-ξυλεία (εκτεθειμένος ξύλινος σκελετός με τους χώρους ανάμεσα στα ξύλα γεμάτα τοιχοποιία ή στόκο).
Στην δεκαετία του ’30 είδαμε για πρώτη φορά το σετ 3 τεμαχίων (τριθέσιος καναπές, 2θέσιος και πολυθρόνα) και μια πληθώρα νέων οικιακών συσκευών όπως τα ηλεκτρικά πλυντήρια ρούχων.
Το στυλ του σπιτιού ήταν απλούστερο από ό, τι στη δεκαετία του 1920. Δερμάτινες πολυθρόνες και καθρέπτες σε σχήμα βεντάλιας, έδιναν μια λεπτή αλλά κομψή εμφάνιση στους βρετανικούς εσωτερικούς χώρους. Τα ντουλάπια με γυάλινη πρόσοψη χρησιμοποιήθηκαν συχνά για την εμφάνιση της καλύτερης πορσελάνης.
1940
Λόγω των καταστροφών από τον πόλεμο, η ζήτηση για έπιπλα ήταν υψηλή αλλά η εγχώρια ξυλεία ήταν σπάνια, οπότε και οι τεχνίτες των επίπλων έπρεπε να εκμεταλλευτούν στα μέγιστα τους διαθέσιμους πόρους. Αυτό τους οδήγησε στην δημιουργία πιο πρακτικών επίπλων.
Νέα έπιπλα διατίθενται στον κόσμο, προορίζονταν και περιορίζονταν περισσότερο σε εκείνους που είχαν βομβαρδιστεί και σε νεόνυμφους. Μεταχειρισμένα έπιπλα από σκούρο ξύλο ήταν δημοφιλή επειδή ήταν άμεσα διαθέσιμα.
Χαρακτηριστικά της εποχής, το παρκέ πάτωμα, οι σύγχρονες πλέον γυριστές λαβές στις πόρτες (Bakelite handles) και το ραδιόφωνο, ενώ επίσης χρησιμοποιήθηκαν πρακτικά αλλά και όμορφα υφάσματα με σχέδια μικρής κλίμακας τόσο στην μόδα όσο και στην διακόσμηση εσωτερικών χώρων.
1950
Στην εποχή της μεταπολεμικής περιόδου ο κόσμος υποδέχεται φωτεινά και ευχάριστα πλέον χρώματα καθώς οι ιδιοκτήτες των σπιτιών επέλεγαν έπιπλα, συσκευές και αξεσουάρ σε αναβαθμισμένους τόνους, σε κόκκινο, μπλε, κίτρινο και πράσινο. Τα έπιπλα ήταν κατασκευασμένα σε ωχρό ξύλο με κομψά, κωνικά πόδια. Το μοτίβο ευνοήθηκε, από τις γραφικές επαναλήψεις μέχρι τα εικονογραφημένα σχέδια, και η επιστημονική πρόοδος είχε έντονη επιρροή, με ιδιαίτερα εμπνευσμένες εκτυπώσεις σε υφάσματα και ταπετσαρίες.
Η τεχνολογική εξέλιξη έκανε πιο προσιτό το πλαστικό και το αλουμίνιο, αυτό σήμαινε ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για οικιακά σκεύη, ενώ οι αμερικάνικοι τύποι κουζίνας ήταν πλέον δημοφιλείς, σε μαύρο και άσπρο χρώμα. Για πρώτη φορά, σε διάφορα χρώματα άρχισαν τα εμφανίζονται και τα κρεβάτια, ξεφεύγοντας από το παγιωμένο μονοχρωματικό στιλ.
1960
Με την άνοδο της ποπ κουλτούρας, το εσωτερικό στυλ έγινε πιο πειραματικό και τα σχέδια συχνά είχαν μια ψυχεδελική εμφάνιση, επηρεασμένη από την αναβίωση της αρτ νουβό (Art Nouveau) και την άνοδο της χρήσης ουσιών στο πλαίσιο μιας πιο φιλελεύθερης αντίληψης των πραγμάτων. Το κίνημα των χίπις (hippies) είχε αντίκτυπο και στους εσωτερικούς χώρους φυσικά, που έγιναν πιο casual, φιλόξενοι χώροι χαλάρωσης, κυριαρχούμενοι από το χρώμα, τα στροβιλιστικά σχέδια και τα πλούσια υφάσματα όπως τα κουβερτάκια shagpile.
Ορισμένα σπίτια και καταστήματα είχαν ακόμη και «κοιλώματα συνομιλίας» – χώροι όπου βυθιζόσουν στα μαξιλάρια για να ενθαρρύνουν την κοινωνικοποίηση. Οι λάμπες τύπου Lava είχαν μεγάλο αντίκτυπο όταν κυκλοφόρησαν το 1963. Το 1964 ο Terence Conran άνοιξε το Habitat, καθιστώντας τον καλύτερο σχεδιασμό πιο προσβάσιμο, ενώ η προσσελήνωση των αστροναυτών το 1969 ενέπνευσε πρότυπα και σχήματα της “εποχής του διαστήματος” με φουτουριστικές σιλουέτες. Η ανάπτυξη των πλαστικών ανέπτυξε νέα, πιο ρευστά σχέδια στον φωτισμό και στα έπιπλα. Οι κομψοί μπουφέδες και οι αποθηκευτικές μονάδες ήταν ιδανικές για μικρότερα σπίτια και διαμερίσματα.
1970
Στη δεκαετία του ’70, οι άνθρωποι τραβήχτηκαν σε έντονα, φωτεινά χρώματα όπως το πορτοκαλί και το πράσινο – ακόμη και οι σουίτες μπάνιου ήταν έγχρωμες (συχνά σε κίτρινο, αβοκάντο πράσινο ή λαμπερό μπλε) και το μακρόστενο χαλί ήταν εξαιρετικά δημοφιλές.
Δεδομένου ότι η μαζική παραγωγή αυξήθηκε, πολλοί άνθρωποι προσελκύονται από την ιδέα μιας πιο απλής ζωής με ένα μέρος του πλήθους να γοητεύετε από στοιχεία όπως τα κρεμαστά φυτά (macrame plants), έπιπλα από καλάμια και μπαμπού, τοιχοποιίες, χειροποίητα κεραμικά και υφαντά, συμβάλλοντας σε μια πιο εκλεκτική, μποέμικη εμφάνιση. Ταυτόχρονα, με την ανάπτυξη που γνώρισε η μουσική δισκογραφία, προανήγγειλε την άνοδο της διασκέδασης στο σπίτι, με πολλούς ιδιοκτήτες σπιτιών να εγκαθιστούν κοκτέιλ μπαρ στο καθιστικό τους.
1980
Ισχυρά, γραμμικά σχήματα κυριάρχησαν στη δεκαετία του ’80, καθώς το ενδιαφέρον για τη νέα τεχνολογία των υπολογιστών έλαβε χώρα. Υπήρχαν δύο βασικές αναζητήσεις.
Η πρώτη ήταν για ένα πιο ταλαιπωρημένο στυλ διακόσμησης (shabby-chic), καρό και λουλουδάτα μοτίβα με κρόσσια, μια σύλληψη που εκφράζει την επιθυμία για μια ελαφριά επιστροφή σε έναν αγροτικό τρόπο ζωής.
Το άλλο ήταν ένα γραφικό, φανταχτερό ύφος που κυριαρχείται από μαύρα έπιπλα, έντονα μπλοκ στοιχεία και μινιμαλιστικά σχέδια που χαρακτηρίζονταν απλά σχήματα όπως παύλες και κουκκίδες.
Δημοφιλής ήταν και η χρήση αντίθετων χρωμάτων, για παράδειγμα κίτρινο και μπλε και το stencilling τοίχων που κέρδισε επάξια την αναβίωση του. Είναι η εποχή που τα μεγάλα καταστήματα επίπλων κάνουν την εμφάνιση τους. Το 1987, η Ikea έφερε στο Ηνωμένο Βασίλειο το έτοιμο έπιπλο και κυριάρχησε, το έκανε mainstream.
1990
Μετά την πολύχρωμη δεκαετία του 1980, η δεκαετία του 1990 ήταν σε έντονη αντίθεση, που χαρακτηρίζεται από ένα μινιμαλιστικό ύφος. Αυτή ήταν η δεκαετία που η μανόλια έγινε το βρετανικό νούμερο 1 χρώμα σε πωλήσεις. Το τεφρόχρουν χρώμα (Taupe) ήταν στην μόδα, τόνοι καστανού, γκρι και μπεζ, ενώ τα υπόλοιπα χρώματα έμεναν εκτός. Οι εσωτερικοί χώροι επηρεάστηκαν από την ανατολική κουλτούρα, με συνθέσεις που περιείχαν πχ. φαναράκια, πλέγματα κτλ. Τα έπιπλα ήταν συχνά στο πορτοκαλί του πεύκου ή λευκά βαμμένα.
2000
Σήμερα, το γκρίζο έχει αναλάβει τα πρωτεία και το μπεζ είναι το «νέο ουδέτερο». Η ισχύ που εκπέμπει η διακόσμηση βρίσκεται πλέον σε υψηλό επίπεδο, με τολμηρά, σκούρα χρώματα που δεν ήταν ποτέ τόσο δημοφιλή από τον καιρό των βικτοριανών χρόνων. Τα εφέ χρώματος και τα σχεδιαγράμματα που είναι δοσμένα σε τοίχους και ξύλινες επιφάνειες, βαμμένα με την ίδια σκιά, δημιουργούν μια συνταρακτική εσωτερική διακόσμηση στους χώρους.
Η αλλαγή του κλίματος έχει εστιάσει την προσοχή μας στα οικολογικά ζητήματα, και αυτό έχει φυσικά αντίκτυπο στα υλικά που είναι στην μόδα και τα χρησιμοποιούμαι, όπως τα ανακυκλώσιμα και vintage αντικείμενα, σε περίεργα σχήματα που συνδυάζουν το παλιό και το νέο.
Αναβίωση γνωρίζει και ο μεσογειακός ρυθμός, όπως και η τάση για επιστροφή σε στοιχεία από την δεκαετία του 1970. Οι ηλεκτρονικές αγορές και η διευκόλυνση του διεθνές εμπορίου σημαίνουν μεγαλύτερη απαίτηση για αναζήτηση στοιχείων που θα εμπλουτίσουν τον εσωτερικό σχεδιασμό, με επιπλέον ερεθίσματα για νέες αισθητικές. Αντιδράσεις στη μαζική παραγωγή και στο ταχέως αναπτυσσόμενο διαδίκτυο, φέρουν φυσικά υλικά όπως τον φελλό και το μάρμαρο πίσω στη μόδα. Παρ ‘όλα αυτά, η τεχνολογική ανάπτυξη όπως πχ. η 3D εκτύπωση, ο LED φωτισμός κ.α. αλλάζουν με επαναστατικό τρόπο τα στοιχεία της μέχρι πρόσφατα εσωτερικής διακόσμησης.